تعریف خیانت:

خیانت در مقابل امانت، از رذائل اخلاقی است. به کسی که در امانت تصرّف ناحق می‌کند و رعایت امانتداری نمی‌کند، خائن می‌گویند؛ خواه موضوع امانت مال متعلق به دیگری باشد، مانند ودیعه و مالی که به عنوان مضاربه یا عاریه یا اجاره و مانند آنها در اختیار کسی قرار می‌گیرد،‌ و یا امری معنوی باشد، مانند پیمانی که با دیگری بسته می‌شود. بنابراین می‌توان گفت خیانت عبارت است از نقض عهد و تضییع امانت.

برخی لغویان خیانت را به ارتکاب عمل خائن به صورت مخفی معنا کرده‌اند. خیانت زناشویی؛ متأسفانه عبارت «خیانت همسر» روز به روز قبح خود را بیشتر از دست داده و موجب درد و رنج خانواده‌های زیادی شده است. «راغب» می‌گوید: خیانت و نفاق هر دو یکی است ولی از طریق پیمان‌شکنی مخفیانه است. و نیز به معنای بی‌وفائی و خلف‌وعده و عهد می‌باشد.

انواع خیانت: یکی از انواع آن خیانت «جنسی» می‌باشد. این امر زمانی روی می‌دهد که هیچ‌گونه پیوند عاطفی میان فرد و طرف مقابلش وجود نداشته و او تنها به دلیل برقراری روابط جنسی و هیجانی که دراز کشیدن پهلوی او می‌تواند به او بدهد، جذبش شده است. دوّمین نوع خیانت «احساسی» می‌باشد و زمانی روی می‌دهد که فرد احساس می‌کند از نظر عاطفی به شخص دیگری غیر از همسر خود علاقه پیدا کرده. وی از همراهی، صحبت کردن، و در میان گذاشتن افکار و علایق خود با شخص دوّم لذّت می‌برد، کم‌کم به این نتیجه می‌رسد که ترجیح می‌دهد اوقات فراغت خود را با او سپری کند.

روابط پنهانی: خیانت عشقی؛ یک رابطه پنهانی می‌باشد که در آن یک پیوند احساسی و جنسی صمیمانه میان یک فرد متأهل با فرد دیگری که همسر قانونی وی نمی‌باشد برقرار می‌گردد. خیانت جنسی؛ یک رابطه پنهانی می‌باشد که در آن یک فرد متاهل با فرد دیگری که همسر قانونی وی نمی‌باشد رابطه جنسی برقرار می‌کند. در این نوع رابطه عنصر علاقه و یا وابستگی احساسی وجود ندارد.

خیانت اینترنتی؛ شامل گفتگو و تبادل تصاویر و مشخصات یک فرد متاهل با فرد دیگری که همسر قانونی وی نمی‌باشد از طریق اینترنت و چت. محتوای گفتگوها و تبادل تصاویر و مشخصات، عموماً در رابطه با مسایل جنسی و صمیمانه می‌باشد.عمده نیازهایی که فرد در یک رابطه نامشروع و پنهانی، سعی در تأمین آنها دارد به قرار زیر می‌باشد؛ مورد نیاز بودن ـ رفاقت ـ درک شدن ـ از سوی فردی دوست داشته شدن ـ یک ریسک لذت‌بخش و مُفرح ـ احساس آزادی ـ استقلال ـ سلطه‌جویی ـ تجربه تازه ـ سرگرمی ـ برآورده ساختن نیازهای جنسی ـ تقویت اعتماد به نفس ـ ماجراجویی ـ رقابت ـ شیطنت ـ برتری‌جویی ـ پر کردن خلأ تنهایی ـ لذت‌جویی ـ هیجان ـ تنوع‌طلبی ـ احساس امنیت. انواع رابطه عشقی خیانت‌آمیز؛ رابطه عشقی کورکورانه: در این نوع رابطه پنهانی، فرد به نوعی به عشق اعتیاد دارد. وی به احساسی که در هنگام عاشق شدن به وی دست می‌دهد که همان افزایش ترشح آمفیتامین در بدنش می‌باشد اعتیاد دارد، که معمولا فرد را غیرمنطقی و شیفته می‌گرداند. یک شهوت کورکورانه نسبت به یک فرد می‌باشد که در آن عشق به صورت وسواسی، غیرواقعی،‌ آتشین و بی‌پروا نمود پیدا می‌کند. فرد در این نوع عشق، خود را به مخاطره انداخته و به آب و آتش می‌زند که به وصال معشوق خود برسد. هنگامی که معشوق در کنار فرد عاشق نباشد احساس عذاب می‌کند و هنگامی که معشوق حضور دارد احساس وجد. این نوع رابطه عشقی می‌تواند از چند هفته تا چندین سال به طول انجامد. امّا پس از گذشت زمان، هر دو فرد پی می‌برند که آن‌طور که تصور می‌کردند یکدیگر را نمی‌شناسند و با یکدیگر سازگاری و تفاهم ندارند. در این نوع رابطه، فرد از همسر و یا شریک پیشین خود معمولاً جدا می‌گردد. رابطه عشقی تفننی؛ این نوع رابطه پنهانی بر مبنای دوستی،‌ تفاهم و مراقبت دو جانبه از یکدیگر شکل می‌گیرد. این نوع رابطه به نوعی گریختن از وظایف، مسئولیت‌ها و فشارهای زندگی روزمرّه و پناه آوردن به یک فرد جدید می‌باشد. در این نوع رابطه دو فرد به طور قابل ملاحظه‌ای احساساتی می‌باشند و ممکن است که با هم رابطه جنسی برقرار کنند و یا هیچ‌گونه رابطه جنسی با یکدیگر نداشته باشند. در این نوع رابطه، دو فرد اعتقاد دارند که فرصتی برای خودشناسی، رابطه جنسی، تجربه‌اندوزی،‌ مشاوره و مورد پذیرش قرار گرفتن در اختیار آنان قرار می‌دهد. دو فرد در این نوع رابطه، بسیار محرم یکدیگر بوده و رازدار می‌باشند. می‌تواند سال‌ها به طول انجامد و یا حتی مادام‌العمر ادامه یابد. فرد ممکن است از همسر و یا شریک پیشین خود جدا نگردد و حتی اعتقاد داشته باشد که رابطه پنهانی وی و برآورده شدن نیازهای وی از این طریق، سبب تحکیم زندگی مشترکش می‌گردد. رابطه عشقی مقطعی؛ این نوع رابطه پنهانی در دوران تغییر و تحول و عبور از یک مقطع به مقطع دیگر زندگی فرد به وقوع می‌پیوندد. میان دو فردی که خواهان تجارب غیرجدّی، سرگرم‌کننده و افزایش‌دهنده عزت نفس می‌باشند. بیشتر در هنگام رویدادهای مثبت مانند ارتقاء مقام‌،‌ ترفیع، پاداش، یافتن شغل جدید توسط همسر، فرزنددار شدن و یا نقل مکان به یک خانه جدید حادث می‌گردد. در زمان موفقیت،‌ در فرد نوعی احساس شایستگی و کفایت پدید می‌آید که در فرد توقع یک پاداش ویژه را ایجاد می‌کند، مانند رابطه برقرار کردن با یک فرد تازه‌ که هم سرگرم‌کننده باشد و هم زیاد سختگیر و مشکل‌پسند نباشد. این حالت در زمان‌های ناخوشایند نیز می‌تواند به وقوع بپیوندد. زمانی که فرد خواهان فردی است که قادر باشد ناکامی، شکست و ناراحتی وی را درک کرده و تسلی‌خاطر و پشتیبان وی باشد. این نوع رابطه کلاً زودگذر می‌باشد و عمرش کوتاه است. شاید کمتر از یک سال و بندرت زندگی مشترک فرد را از هم می‌گسلد. این رابطه برای فرد نیازهای امنیت، اختیار داشتن، تعلق‌پذیری، عاشق و معشوق بودن، مورد پذیرش بودن و اعتماد به نفس را تأمین می‌کند.

رابطه عشقی انتقام‌جویانه؛ برخی از زنان از مردان و برخی مردان نیز از زنان نفرت دارند. آنها لذت را در آزار دادن، فریب دادن و بازی دادن دیگران می‌بینند. آنها دروغگویان ماهری نیز می‌باشند. آنها قربانیان خود را معمولا از میان افراد آسیب‌پذیر، ساده‌لوح و معصوم شناسایی و انتخاب می‌کنند. آنها در ابتدا وعده‌های خوشایندی به طرف مقابل می‌دهند اما در انتها چیزی جز ناکامی، رنجش‌خاطر و تحقیرشدگی برای قربانی باقی نمی‌گذارند. فرد ابتدای آشنایی خیلی با حیله‌گری و ظرافت به قربانی نزدیک می‌گردد. ممکن است خود را فرد بسیار موفق و یا سرشناس معرفی کند و یا آنکه خود را یک قربانی رقت‌انگیز جا زده و حسّ ترحم قربانی را بربینگیزد. اما پس از گذشت زمان به تدریج قربانی را ناامید، تحقیر و مطیع خود می‌گرداند. پول، وقت، انرژی و اعتماد به نفس قربانی خود را می‌گیرد. در این‌گونه افراد با سلطه‌جویی و کنترل کردن فرد دیگر، نوعی احساس امنیت در فرد پدید می‌آید. فرد در این رابطه پنهان، از همسر و یا شریک پیشین خود جدا نمی‌گردد.

خیانت‌های جنسی:

رابطه جنسی رفاقتی؛ در این نوع رابطه پنهانی دو فرد با یکدیگر رابطه جنسی داشته، و از یکدیگر مانند دو دوست مراقبت می‌کنند. با این‌حال زیاد با یکدیگر صحبت نمی‌کنند. آنها با یکدیگر خوش بوده و از با هم بودن لذت می‌برند. آنها می‌پندارند که این نوع رابطه پنهانی، نه تنها هیچ لطمه‌ای به زندگی مشترک با همسرشان نمی‌زند بلکه تأثیر مثبتی نیز بر روی آن می‌گذارد!. این نوع رابطه ممکن است سال‌ها به طول انجامد. این رابطه عزت نفس، حسّ پذیرش، هیجان، خیال‌پردازی، لذت،‌ شیطنت، اشتیاق و ارضای تمایلات جنسی فرد را برآورده می‌سازد.

رابطه جنسی ماجراجویانه؛ در این نوع رابطه پنهانی نیز رابطه جنسی وجود دارد، یک رابطه مفرّح و شیطنت‌آمیز می‌باشد. دو فرد برخی اوقات تصور می‌کنند کودک بوده و طرف مقابلشان اسباب‌بازی می‌باشد که به فرد دیگری تعلق دارد. هر دو فرد در این رابطه، خودمحور بوده و در جستجوی لذت خویش می‌باشند. معمولا نیز دارای شریک جنسی فراوانی هستند. برای فرد رابطه جنسی یک بازی رقابتی و وسیله‌ای برای کنترل و سلطه‌جویی می‌باشد. این نوع رابطه به فرد عزت نفس، حسّ شایستگی، رقابت، هیجان، شیطنت و زیرکی می‌بخشد ولی در نهایت، باعث از هم گُسستگی زندگی و شرمساری او خواهد گردید.

رابطه جنسی مرض‌گونه؛ برخی روابط جنسی پنهان، تنها یک شب به طول می‌انجامد. حتی فرد نام معشوقه خود را نیز به خاطر نمی‌سپارد. اینگونه افراد تنها می‌خواهند چیزی را اثبات کنند و تنها انگیزه آنان، ارضاء جنسی می‌باشد. در جستجوی روابط جنسی بودن مکرر آنان، آشکارکننده احساس تردید به خویش، خشم، انتقام‌جویی و یاغیگری مفرط آنان می‌باشد. در این نوع رابطه، فرد از همسر خود جدا نمی‌گردد، چون نیازی به این کار ندارد. این نوع رابطه به فرد احساس عزت نفس و قدرت توأم با غرور، تسکین، خصومت، تنهایی، برتری و انتقام‌جویی می‌بخشد.

عوامل و زمینه‌های بروز خیانت: عوامل فراوانی را می‌توان برای زمینه‌های بروز خیانت نام برد که در اینجا به تعدادی از آنها اشاره می‌شود؛ ۱) ضعف ایمان و عقیده؛ همان‌گونه که ایمان خاستگاه بسیاری از ارزش‌ها و از جمله امانت‌داری است،‌ ضعف ایمان و عقیده یا فقدان آن، از عوامل بروز خیانت است. از این‌رو پیامبر (ص) فرمود: {نشانه منافق سه چیز است؛ آن‌گاه که سخن می‌گوید دروغ می‌گوید و آن‌گاه که وعده‌ای می‌دهد خلف وعده می‌کند و آن‌گاه که امین شمرده می‌شود، خیانت می‌کند.} ۲) غلبه هوی و هوس در دنیاپرستی؛ انسان که هوی و هوس و دنیاپرستی بر او غلبه می‌کند و تنها به منافع زودگذر دنیا می‌اندیشد، زمینه برای خیانت در او فراهم می‌شود، زیرا این دسته افراد به عواقب خیانت فکر نمی‌کنند و به فرموده قرآن با غلبه هوی و هوس، پرده‌ای بر چشم و گوش و عقل آنها افکنده شده که نمی‌دانند چه می‌کنند. [آیا دیدی کسی را که معبود خود را هوای نفس خویش قرار داده و خداوند او را با آگاهی «بر اینکه شایسته هدایت نیست» گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده‌ای افکنده است؟ با این حال چه کسی می‌تواند غیر از خدا او را هدایت کند؟ آیا متذکر نمی‌شوید؟] جاثیه (۲۳) ۳) چیره شدن حرص و طمع بر انسان؛ انسان حریص نیز مرتکب خیانت می‌شود، هم در اموال دیگران خیانت می‌کند و هم در اشتغال به پستی که شایسته آن نیست، حریص است و از این‌رو به جای تلاش و کوشش و غلبه بر هوی و هوس و کنترل حرص و طمع، برای رسیدن به مقصود راه خیانت را درپیش می‌گیرد. نشانه‌های خیانت همسران:

الف) بی‌تفاوتی و بی‌اهمیتی؛ چه چیزی بدتر از این است که همسر شما تقریباً در مورد همه چیز نق بزند؟ به نظر می‌رسد بدتر این باشد که او دیگر توجه نکند که حتی شما یک موجود زنده هستید. دیگر برای او فرق نمی‌کند که شما کجا می‌روید و چه کار می‌کنید. اگر عقیده خود را، مثلا در مورد احساس خود و یا ظاهر او ابراز کنید با جوابی سرد مواجه خواهید شد. ب) افزایش مشغولیت‌ها؛ او می‌گوید، دیگر وقت انجام فعالیت‌های فوق برنامه را با شما ندارد. با این حال وقتی که «دوستش» با او تماس می‌گیرد همان لحظه حاضر و آماده شده و بیرون می‌رود. او بسیار زیاد برای «کار» از خانه خارج می‌شود. ج) تغییر در زندگی جنسی؛ این تحولات ناگهانی، عدم تمایل و سرباززدن در رابطه جنسی است. ح) افزایش استقلال و خودکامگی؛ یک نشانه مهم کج‌روی این است که او از نهاد دو نفره خانواده جدا شده و به سمت خودمختاری پیش می‌رود. او دیگر نمی‌گوید «ما» می‌گوید «من» به‌علاوه کار خودش را انجام می‌دهد و تمایلی به مشورت در مورد اندیشه‌های زندگی ندارد. او طوری رفتار می‌کند که به شما بفهماند دیگر نیازی به نگهداری شما ندارد. خ)افزایش آرایش و آراستگی؛ همان‌گونه که خود شما در ابتدای ارتباطتان، سعی در نشان دادن محاسن خود به یکدیگر داشتید، اکنون او نیز به صورت ناگهانی، اصرار در آرایش بیشتر و تغییر لباس و دگرگون کردن ظاهر خود برای فردی دیگر دارد. چ) ایجاد تغییرات در عادات؛ اگر او سرش جای دیگری گرم باشد، به طور قطع متوجه تغییراتی در انجام عادت‌ها و کارهای روزمرّه‌اش خواهید شد. دیگر تمایلی به سینما رفتن وجود ندارد و صحبتی از شرکت در کلاس‌های آموزشی نمی‌شود. معمولاً مردان دوست دارند با معشوقه جدیدشان ملاقات کنند و این امر موجب غفلت و بازماندن از انجام مشغولیات گذشته می‌گردد. ﻫ) ممانعت از پاسخگویی به سؤالات ساده؛ هوشیار باشید در مورد دیر آمدن‌ها به خانه و اینکه او با غرولند در جواب سؤال شما می‌گوید: «چرا می‌خوای بدونی کی از محل کارم خارج شدم؟» اگر او به سؤالاتی که همیشه عادت داشت داوطلبانه و با رقبت پاسخ دهد ولی اکنون با حالت تدافعی و جبهه‌گیرانه، علاقه‌ای به جواب دادن آنها ندارد، بدانید که او چیزی «یا کسی …» را از شما پنهان می‌کند. س) دوستی با فردی جدید؛ یکی از نشانه‌های شروع خیانت، قرار گرفتن فردی جدید در سر راه اوست که ممکن است از طرف او «همکار» یا «دوست قدیمی» اطلاق شود. او از بیان جزئیات دوستی با فرد جدیدی خودداری کرده و سعی در پوشاندن آنها دارد. ش) افزایش پرخاشگری و ستیزه‌جویی؛ آن روزهای تفاهم و همدلی و رضایت که با هم داشتید به پایان رسیده، اخیراً او با هر کار شما،‌ شروع به مشاجره و شکایت پرداخته و از هر بهانه‌ای برای نزاع و تخریب شخصیت شما استفاده می‌کند. نق زدن‌ها به او کمک می‌کند تا احساس گناه را از بین برده و یا حداقل کمتر کند. ن) فاصله گرفتن و جدایی از خانواده؛ این واقعیت که او دیگر علاقه‌ای به رسیدگی به امور خانواده ندارد و تمایلش را به برقراری رابطه با خانواده و دوستان شما از دست می‌دهد، می‌تواند دلیل بر پشیمانی و ندامت ناشی از خیانت باشد. او ممکن است به خاطر خیانتش احساس گناه کرده و روبرو شدن با دوستان یا خانواده شما، او را به یاد گناهانش بیندازد. بنابراین هر چقدر او در صداقت و درستی قوطه‌ورتر شود، به همان اندازه مجبور به تحمل عذاب وجدان کمتری خواهد شد.

نکاتی کاربردی برای اجتناب از خیانت به همسر؛

۱) اراده خود را دست‌کم نگیرید و بر وسوسه‌ها فائق بیائید، با انجام تمرین‌های متنوع مانند «روزه گرفتن و با کار و مسئولیت تراشیدن برای خود» اراده خود را تقویت کنید. ۲) از عامل انحراف اجتناب کنید؛ یادمان باشد که تا نفر دیگری در کار نباشد، خبری هم از خیانت نخواهد بود. ۳) یاد عواقب بلندمدت بیافتید، خیانتکاران در بسیاری از مواقع خود را فریب می‌دهند و با خود می‌گویند «فقط یک بار این کار را خواهم کرد» ولی متأسفانه معمولا این گونه نیست. اگر یک بار پایتان بلغزد تا آخر خواهید لغزید! ۴) کار زشت خود را توجیه نکنید؛ این کار در میان خیانتکاران بسیار متداول است. در بسیاری از موارد کسانی که خیانت می‌کنند، سعی می‌کنند با بهانه‌هایی مانند این که «همسر من دیگر به من توجه نمی‌کند» یا حتی «همسر من اوّل به من خیانت کرد» کار ناشایست و ناپاکشان را توجیه کنند. اصلاً‌ مهم نیست که همسرتان چه کار کرده است، مهم اینست که نمی‌توانید گناه خیانت خود را با این سفسطه‌ها بشوئید. اگر در آستانه‌ی این کار ناپاک قرار دارید، به خود یادآوری کنید که هر چه قدر هم این کار «حق شما» به نظر برسد، در واقع حق شما نیست. خیانت غلط است. مهم نیست در چه موقعیتی قرار دارید. اگر مشکلتان جدّی است،‌ موضوع را قانونی و شرعی پیش بگیرید. ۵) خدا را فراموش نکنید. امکان دارد هر کسی وسوسه شود. امکان دارد هر کسی در لحظه‌ای بحرانی در جنگ با پلیدی و کثیفی قرار بگیرد. امکان دارد هر کسی احساس ضعف بکند، ولی آن چه مهم است این است که یادمان باشد، اگر در این نبرد پیروز نشویم، هم به خود، هم به همسر خود، هم به خدای خود، هم به نزدیکان خود، و هم به جامعه‌ی خود خیانت کرده‌ایم.

*منبع: کتاب پویش علمی درقرآن حکیم “جلد دوم” تالیف اسماعیل افشارصفحه۱۵۱ انتشارات ابن سینا