درسوره انعام آیه ۱۲۵ نوشته شده است :

” فَمَن یُرِدِ اللّهُ أَن یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن یُرِدْ أَن یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَاء کَذَلِکَ یَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ “﴿۱۲۵﴾
{ پس هرکه را خدا هدایت اوخواهد قلبش را برای پذیرش اسلام بازو روشن گرداند و هرکه را خواهد گمراه نماید دل او را از پذیرفتن ایمان تنگ وسخت گرداند که گویی می خواهد از زمین بر فراز آسمان رود . اینچنین خدا آنان را به حق نمی گروند ، مردود و پلید می گرداند . }

عدم موفقیت افراد بی دین در تسلیم خود به خداوند موجب می شود آنان بطور مداوم در معرض بیماری اضطراب و آشفتگی باشند ودرنتیجه مبتلا به انواع بیماری روانی که خود را در جسم آنان نیز آشکار می کنند می شود جسم آنان زودتر فرسوده شده وبه سرعت پیرشده و رو به انحطاط میروند ،لیکن چون افراد مومن ازنظر روانی سالم هستند ، در دام استرس دلسردی نمی افتند و بدنشان همواره سالم و متعادل است. اثر مثبت تسلیم شد نشان به خداوند ، اعتماد و توکل به خدا و صبر و بردباری می باشد و انتظار خوب از اتفاقات و پذیرش هر آنچه که از سوی او رقم می خورد اثر مثبتی برجسم آن می گذارد . البته این تنها شامل کسانی است که با ارزشهای قران زندگی می کنند وکسانیکه به حقیقت دین پی برده باشند . البته اینچنین افرادی نیز ممکن است بیمار شوند ونیز پیر می شوند ، لیکن این روال طبیعی موجب تسلت روانی آنان نمی شود . 
افسردگی و اضطراب بعنوان بیماریهای عصر ما نه تنها موجب آسیبهای روانی می شوند بلکه تأثیر خود را در مشکلات جسمانی نیز ثابت کرده اند .
مشکلات رایج مرتبط به استرس و افسردگی شامل برخی از بیماریهای روانی ، اعتیاد به مواد مخدر ، تنگی نفس ، بیماریهای پوستی ، معده ، فشار خون ، سرما خوردگی ، میگرن ، برخی از بیماران استخوان ، مشکلات کلیوی ، مشکلات تنفسی ، آلرژیها ، حملات قلبی وتورم مغز می باشد . البته استرس و افسردگی تنها علت این بیماریها نیستند ولی بطور علمی ثابت شده است که مبداء مشکلاتی اینچنین ،غالباً روانی است .
استرس که خیلی ها را مبتلا کرده ، حالتی از اضطراب روانی است که از عواملی نظیر ترس ، عدم احساس امنیت ، هیجان زیاد نگرانی و سایر فشارهایی که تعادل جسم را بهم می زنند ناشی میشود هنگامی که مردم دچار استرس می شوند بدنشان واکنش نشان داده وهشداری را صادر می کند و عکس العملهای بیوشیمیایی متفاوتی در بدن شروع به عمل می کنند :
میزان آدرنالین موجود در جریان خون افزایش می یابد میزان مصرف انرژی و واکنشهای جسمانی مرتبط ،به اوج خود میرسند ، قند ، کلسترول و اسیدهای چرب وارد گردش خون می شوند ، فشار خون بالا رفته و ضربان قلب افزایش پیدا می کند هنگام ارسال گلکوزبه مغز سطح کلسترول بالا رفته و همگی اینها یعنی مشکلاتی برای بدن .
از آنجا که استرس فرد مسن بطور خاص بدلیل تغییر فعالیت طبیعی بدن می تواند موجب صدمات جدی به بدن شود .بعلت استرس، میزان آدرنالین و کورتیزول در بدن به سطح غیر طبیعی افزایش می یابد و بالا بودن طولانی مدت کورتیزول دربدن موجب ظهور اختلالاتی نظیر دیابت ، بیماریهای قلبی ، فشار خون ، سرطان ، زخم معده ، بیماریهای تنفسی وبیماری پوستی میشود . تاثیر کورتیزول بالا می تواند شامل نابود کردن سلولهای مغزی نیز بشود . اختلالات ناشی از استرس در یکی از منابع علمی به شرح زیر بیان شده است :

یک ارتباط مهم بین استرس ( اضطراب ) و سختی وگرفتگی عضلات و دردهایی ناشی از آن وجود دارد . فشار بوجود آمده بعلت استرس باعث تنگ شدن رگها شده و جریان خون را به بخشهایی از سر را مختل کرده و بنابراین خون کمتری به آن مناطق می رسد . اگر عضوی از دریافت خون کافی محروم شود ، موجب ایجاد درد در آن عضو می شود ،زیرا از یک سو عضو تحت فشار  بعلت گرفتگی به خون بیشتری احتیاج دارد و از سوی دیگر به علت تنگ شدن رگهای خونی ، خون کمتری به آن می رسد و این موجب تحریک حسگرها  در مغز شده و ایجاد درد می گردد ودر همان زمان عناصری نظیر آدرنالین و نورپین فرین که سیستم عصبی را در هنگام استرس تحت تاثیرقرار می دهند ترشح می شوند و این اتفاق مستقیماً یا غیر مستقیم باعث گرفتگی بیشتر در ماهیچه ها می گردد . وبدین ترتیب در این چرخه درد به گرفتگی ، گرفتگی به اضطراب شده و اضطراب باعث باعث تشدید درد می گردد . همچنین یکی از مضر ترین اثرات استرس حملات قلبی هستند . تحقیقات نشان می دهد که افراد تهاجمی ، عصبی ، مضطرب ، بی تحمل ، کینه توز و تند مزاج به مراتب بیشتر از افراد ی که چنین تمایلاتی ندارند مورد حملات قلبی قرار می گیرند . دلیل این افراد این است که تحریک شدید سیستم عصبی سمپاتیک که توسط هیپو تالا موس انجام می گیرد موجب ترشح شدید انسولین و تجمع آن در خون می گردد این مسئله بسیار مهم است زیرا هیچ عاملی به اندازه افزایش زیاد انسولین در خون موجب بروز بیماری های قلبی نمی شود .
دانشمندان در یافته اند که هرچه میزان استرس بالاتر برود تاثیر مثبت گلوبولهای قرمز درخون ضعیف تر می شود . براساس تحقیقی که توسط لیندا نیلور مدیر مؤسسه تکنولوژی دانشگاه آکسفورد صورت گرفته تاثیر استرس برسیستم ایمنی بدن اکنون کاملا مشاهده شده است .
یک رابطه نزدیک بین استرس و سیستم ایمنی وجود دارد و استرس فیزیولژیکی تاثیر مهمی در سیستم ایمنی و روال آن دارد در هنگام استرس، مغز تولید هورمون کورتیزول را در بدن افزایش می دهد که موجب ضعیف شدن سیستم ایمنی می گردد . به عبارت دیگر یک رابطه مستقیم بین مغز ، سیستم ایمنی و هورمونها وجود دارد .متخصصین در این حوزه می گویند :
مطالعه بر روی استرس روانی و جسمانی نشان داده است که در زمان شدت استرس بعلت عدم توازن هورمونها حساسیت سیستم ایمنی بشدت پائین می آید و این باور وجود دارد که ظهورو شدت بسیاری از بیماریها از جمله سرطان ریشه در استرس دارد .
به طور کوتاه استرس تعادل طبیعی انسان را بهم می زند . قرار گرفتن مداوم در معرض چنین شرایطی به سلامتی بدن آسیب رسانده و موجب انواع اختلالات می شود .

متخصصین ،اثرات منفی استرس را بر روی بدن انسان در گروههای زیر طبقه بندی کرده اند :

-          دلشوره ، بیقراری و دلهره .
-          افزایش مداوم تعریق بدن .
-          تغییر در صدا : لکنت درزبان و لرزش در سخن .
-          فعالیت مفرط : وجود انرژی ناگهانی ضعف در کنترل دیابت 
-          اختلالات خواب : کابوس .
-          بیماریهای پوستی : خالها ، جوشها ، تب ، اگزما و خشکی مفرط پوست .
-          بیماریهای گوارشی : زخم معده ، سوء هاضمه و تهوع 
-          گرفتگی ماهیچه ها : قفل شدن و قروچه کردن دندانها ، درد در فک وپشت گردن و شانه ها .
-          عفونتهای کم شدت : سرما و …..
-          میگرن 
-          تپش شدید قلب ، درد قفسه سینه ، فشار خون بالا 
-          اختلال کلیوی و عدم تصفیه آب بدن 
-          اختلالات تنفسی و تنگی نفس 
-          آلرژیها وحساسیتها 
-          درد مفاصل .
-          خشکی دهان و گلو 
-          حمله قلبی 
-           ضعف سیستم ایمنی بدن .
-          کوچک شدن ناحیه مغز .
-          احساس گناه و تقصیر وعدم اعتماد به نفس .
-          گیجی و عدم توان تحلیل درست ، ضعف در قوه تفکر و ضعف حافظه 
-          بد بینی مفرط و باور به اینکه همه چیز بد خواهد آمد .
-          مشکل در حرکت و ایستادن ثابت لرزش دایمی . 
-          مشکل در تمرکز .
-          تند مزاجی و حساسیت زیاده از حد .
-          پرخاش 
-          احساس نا امیدی و تنهایی 
-          بی اشتهایی و اشتهای مفرط

این حقیقت که انسانهایی که از دین پیروی نمی کنند ، مبتلا به ” استرس ” می شوند در کلام خداوند در قران آمده است .
سوره طه ( ۲۰ ) آیه ۱۲۴
” وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنکًا وَنَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَعْمَى” ﴿۱۲۴﴾
{ وهر کسی از یاد من اعراض کند ، همانا زندگیش تنگ و تاریک می شود و.….. }
در آیه ای دیگر خداوند فرموده است :
سوره توبه ( ۹ ) آیه ۱۱۸
” وَعَلَى الثَّلاَثَةِ الَّذِینَ خُلِّفُواْ حَتَّى إِذَا ضَاقَتْ عَلَیْهِمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَیْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّواْ أَن لاَّ مَلْجَأَ مِنَ اللّهِ إِلاَّ إِلَیْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَیْهِمْ لِیَتُوبُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ ﴿۱۱۸﴾”
” ...زمین با همه پهناوری بر آنان تنگ شد و بلکه از خود دلتنگ شدند ، ودانستند که از (غضب ) خداوند هیچ پلی وپناهی جز او نیست … ”
این زندگی تنگ وتاریک یا با اسم جدیدش ” استرس ” نتیجه عدم پیروی از ارزشهای ایمان برای غیر مومنان است .

امروزه پزشکان عقیده دارند که آرامش درونی برای محافظت از استرس ضروری است . یک حالت آرام وامن تنها در سایه زندگی براساس قران ممکن است و در واقع این مطالب که خداوند از آن بعنوان ” صفا و آرامش واطمینان ” برای مومنین یاد کرده است در آیات بسیاری در قران نازل شده است .
{ (آیات : ۲۴۸ سوره بقره (۲) آیات ۲۶ و ۴۰ از سوره توبه (۹) آیات ۴ و۱۸ از سوره فتح ( ۴۸ ) }
” وَقَالَ لَهُمْ نِبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ أَن یَأْتِیَکُمُ التَّابُوتُ فِیهِ سَکِینَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَبَقِیَّةٌ مِّمَّا تَرَکَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلآئِکَةُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ ﴿۲۴۸﴾”

“ ثُمَّ أَنَزلَ اللّهُ سَکِینَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَعذَّبَ الَّذِینَ کَفَرُواْ وَذَلِکَ جَزَاء الْکَافِرِینَ ﴿۲۶﴾
إِلاَّ تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُواْ ثَانِیَ اثْنَیْنِ إِذْ هُمَا فِی الْغَارِ إِذْ یَقُولُ لِصَاحِبِهِ لاَ تَحْزَنْ إِنَّ اللّهَ مَعَنَا فَأَنزَلَ اللّهُ سَکِینَتَهُ عَلَیْهِ وَأَیَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ کَلِمَةَ الَّذِینَ کَفَرُواْ السُّفْلَى وَکَلِمَةُ اللّهِ هِیَ الْعُلْیَا وَاللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ ﴿۴۰﴾”

” هُوَ الَّذِی أَنزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدَادُوا إِیمَانًا مَّعَ إِیمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا ﴿۴﴾
وَعَدَکُمُ اللَّهُ مَغَانِمَ کَثِیرَةً تَأْخُذُونَهَا فَعَجَّلَ لَکُمْ هَذِهِ وَکَفَّ أَیْدِیَ النَّاسِ عَنکُمْ وَلِتَکُونَ آیَةً لِّلْمُؤْمِنِینَ وَیَهْدِیَکُمْ صِرَاطًا مُّسْتَقِیمًا ﴿۲۰﴾”
وعده خداوند برای مومنان به اینصورت نازل شده است .
سوره نخل ( ۱۶ ) آیه ۹۷
” مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ ﴿۹۷﴾”
{هر کس از مرد و زن کار نیکی به شرط ایمان به خدا بجای آورد . ما اورا به زندگانی خوش و با سعادت زنده ابد می گردانیم و اجری بسیار بهتر از عمل نیکی که می کردند به آنها عطا می کنیم .}

*منبع: کتاب پویش علمی درقران حکیم “جلدسوم” تالیف اسماعیل افشار صفحه ۲۰۱ انتشارات ابن سینا